ΔΙΟΤΙ ΟΛΟΙ ΟΙ "DOCTOR" ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ... ΙΑΤΡΟΙ!
Πριν από περίπου 6 χρόνια δημοσιεύτηκε, στην εφημερίδα New York Times, ένα άρθρο σχετικά με την σκοπιμότητα της λήψης διδακτορικού τίτλου και της χρήσης του όρου «Doctor» από επαγγελματίες του χώρου της υγείας, πλην των ιατρών. Το θέμα προσεγγίστηκε σφαιρικά από όλες τις πλευρές και αποτέλεσε το έναυσμα για την διατύπωση εύλογων ερωτημάτων.
Στις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο, παρατηρήθηκε πως οι ασθενείς ολοένα και περισσότερο έρχονταν σε άμεση επαφή με επαγγελματίες υγείας, κατά κύριο λόγο νοσηλευτές/τριες οι οποίοι προσέγγιζαν τον ασθενή συστήνοντας τον εαυτό τους με την χρήση του τίτλου Doctor (dr κατά συντομία). Η οικειοποίηση του όρου δεν γινόταν αυθαίρετα, καθώς οι συγκεκριμένοι εργαζόμενοι σε παραϊατρικά επαγγέλματα ήταν κάτοχοι διδακτορικού τίτλου. Εκείνο που παρατηρήθηκε ήταν πως οι επαγγελματίες με τον μεγαλύτερο αριθμό κατοχής διδακτορικού ήταν οι νοσηλευτές, οι φαρμακοποιοί και οι φυσικοθεραπευτές.
Κατά γενική ομολογία, οι λόγοι της απόκτησης ενός διδακτορικού τίτλου στον χώρο της υγείας από ιατρούς και μη είναι οι μεγαλύτερες χρηματικές απολαβές και η απόκτηση εξουσίας και γοήτρου. Οι κάτοχοι διδακτορικού στοχεύουν στην κατάληψη υψηλόβαθμης διοικητικής θέσης στα νοσηλευτικά ιδρύματα, στην αναβάθμιση της θέσης τους στον ακαδημαϊκό χώρο και στην απολαβή περισσότερου σεβασμού από τους συναδέλφους και τους ασθενείς. Προς το παρόν, όμως, σε ό,τι αφορά τα παραϊατρικά επαγγέλματα η κατοχή διδακτορικού έχει δύο βασικά μειονεκτήματα: ο τίτλος δεν συνοδεύεται από μεγαλύτερο μισθό και δεν υπάρχει πρόσβαση στο δικαίωμα συνταγογράφησης φαρμάκων.
Το ερώτημα, λοιπόν, που τέθηκε από τον ιατρικό κόσμο ήταν το εξής: «Ποιος ο σκοπός της λήψης διδακτορικού από μη ιατρούς;» Απάντηση δόθηκε εκατέρωθεν. Αν και τις τελευταίες δεκαετίες γίνεται προσπάθεια για νομοθετική ρύθμιση που να εξασφαλίζει μεγαλύτερες οικονομικές απολαβές στους κατόχους διδακτορικού, εργασιακή αυτονομία και απεξάρτηση από την επίβλεψη του ιατρού, όπως και απόκτηση εξουσίας, οι εργαζόμενοι στα παραϊατρικά επαγγέλματα υποστηρίζουν ότι τα παραπάνω δεν αποτελούν επιδιώξεις τους. Η ιατρική κοινότητα, από την άλλη πλευρά, αντιμετωπίζει με καχυποψία την πληθώρα των παραϊατρικών επαγγελματιών που αποκτούν διδακτορικό τίτλο. Σύμφωνα με τους ισχυρισμούς τους, ο τίτλος «Doctor» είναι από παλαιοτάτων χρόνων «συνώνυμος» με την ιατρική ιδιότητα. Η χρήση του από άλλους επαγγελματίες του χώρου της υγείας, που σχετίζονται με την θεραπευτική προσέγγιση, μπορεί να προκαλέσει σύγχυση στον ασθενή. Επιπλέον, αν ο σκοπός της απόκτησης του διδακτορικού δεν είναι το χρήμα και η εξουσία, τότε για ποιο λόγο υπάρχει μαζική συμμετοχή νοσηλευτών, φαρμακοποιών και φυσικοθεραπευτών στα μεταπτυχιακά και διδακτορικά προγράμματα των ιατρικών σχολών; Και στο σημείο αυτό αρχίζει η ουσιαστική διαμάχη. Η βάση της αντιμαχίας είναι για το ποιος τελικά πρέπει να προσεγγίζει θεραπευτικά πρώτος τον ασθενή.
Οι ιατροί ισχυρίζονται πως οι φυσικοθεραπευτές, οι φαρμακοποιοί, οι νοσηλευτές, και οι λοιποί επαγγελματίες υγείας διαδραματίζουν σημαντικό, μεν, αλλά δευτερεύοντα, δε, ρόλο, σε σχέση με τον ιατρό, σε ότι αφορά την θεραπευτική προσέγγιση ενός ασθενούς. Η αντιμετώπιση του πάσχοντα από τα παραϊατρικά επαγγέλματα πρέπει να γίνεται μόνο κατόπιν οδηγιών από τον θεράποντα ιατρό.
Η απόκτηση, λοιπόν, του διδακτορικού τίτλου ενδεχομένως να εγείρει αξιώσεις για την απευθείας διαχείριση των ασθενών, την παράκαμψη του ιατρού και την διεκδίκηση μεγαλύτερου μέρους των κονδυλίων για την υγεία προς τα παραϊατρικά επαγγέλματα. Επιπλέον, αν και πολλοί ιατροί υποστηρίζουν ότι η καλύτερη προσέγγιση ενός ασθενή γίνεται μέσω ομάδας ειδικών, ο καθένας στον τομέα του, υπό την αρχηγία ιατρού πάντα, υπάρχουν εκατέρωθεν αντιρρήσεις. Πολλοί ιατροί ισχυρίζονται ότι η μακρόχρονη εκπαίδευσή τους, τους καθιστά επαρκείς να διαγνώσουν την νόσο μόνοι τους. Από την άλλη, τα παραϊατρικά επαγγέλματα κάνοντας χρήση των γνώσεων που απέκτησαν από τα μεταπτυχιακά και διδακτορικά προγράμματα θεωρούν πως είναι εξειδικευμένοι και έχουν την ικανότητα να αναγνωρίσουν πληθώρα ιατρικών προβλημάτων μόνοι τους.
Σε ό,τι αφορά τις μελέτες που έχουν γίνει, και χρησιμοποιούν και οι δύο πλευρές προς τεκμηρίωση των τοποθετήσεων τους, αναφέρονται τα εξής: Οι νοσηλευτές υποστηρίζουν ότι οι κάτοχοι μεταπτυχιακού παρέχουν καλύτερη φροντίδα στους ασθενείς από τους ιατρούς, οι οποίοι είναι καλύτεροι μόνο στην αναγνώριση και αντιμετώπιση δύσκολων περιστατικών. Η άλλη πλευρά όμως αντιπαραθέτει μελέτες που υποστηρίζουν ότι τα οφέλη στον ασθενή από την κατοχή διδακτορικού τίτλου από παραϊατρικά επαγγέλματα είναι ασαφή διότι δεν αποδεικνύεται ότι οι κάτοχοι διδακτορικού είναι καλύτεροι στην εκτέλεση των καθηκόντων τους από εκείνους με μεταπτυχιακό.
Επειδή, όμως, και η νομική πλευρά του θέματος έχει και το ενδιαφέρον της να αναφέρουμε ενδεικτικά τα εξής. Σε ορεινές περιοχές στο New England των ΗΠΑ, λόγω της έλλειψης ιατρών, οι νοσηλευτές επιτρέπεται να αντιμετωπίζουν έναν ασθενή χωρίς ιατρική επίβλεψη. Μάλιστα, τα τελευταία χρόνια, οι ομοσπονδίες των νοσηλευτών πιέζουν για να αυξηθεί ο αριθμός των περιοχών της δικαιοδοσίας τους. Στην ίδια χώρα όμως, οι ιατροί προσπαθούν να θεσμοθετηθεί ο περιορισμός της χρήσης του όρου Doctor από τους επαγγελματίες τους χώρου της υγείας χωρίς πρώτα να καθιστούν σαφή τις σπουδές και την επαγγελματική τους ιδιότητα. Ήδη σε αρκετές πολιτείες των ΗΠΑ απαγορεύεται σε νοσηλευτές, φαρμακοποιούς και φυσικοθεραπευτές να προβάλλουν τον διδακτορικό τους τίτλο χωρίς ταυτόχρονα να δηλώνουν το επάγγελμά τους.
Τέλος, αξίζει να αναφέρουμε δυο απόψεις των αντιμαχόμενων πλευρών ως κατακλείδα του θέματος: 1. «Οι νοσηλεύτριες είναι περήφανες για το γεγονός ότι είναι νοσηλεύτριες. Εάν επιθυμούσαν να γίνουν ιατροί θα πήγαιναν στην ιατρική σχολή.» (Dr Kathleen Potempa, President of the American Association of Colleges of Nursing) 2. «Ο διδακτορικός τίτλος είναι ένα άλλο βήμα προς την διεκδίκηση της ανεξάρτητης πρακτικής από τους μη ιατρούς.» (Louis G Goodman, Chief Executive of the Texas Medical Association)
Τα συμπεράσματα δικά σας…