ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ: ΜΑΧΗ Ή ΣΥΜΒΙΩΣΗ;
«Η πεποίθηση μου είναι ότι το να έχω καρκίνο δεν σημαίνει καθόλου ότι βρίσκομαι σε πόλεμο. Απεναντίας, είναι μια συμβίωση κατά την οποία πρέπει να μάθω να ζω με την ασθένειά μου κάθε μέρα. Ζω με τον καρκίνο και προσπαθώ ώστε οι σωματικές και συναισθηματικές του επιδράσεις να με αφήνουν ανεπηρέαστη. Αλλά δεν πολεμάω. Αντιλαμβάνομαι πως οι βίαιες «στρατιωτικού» τύπου λέξεις μπορεί να βοηθούν κάποιους στο ταξίδι τους με τον καρκίνο ώστε να «μην χάσουν την μάχη με την ασθένεια» αλλά εμένα με κάνουν να αισθάνομαι άβολα. Αλλά ακόμα και εκείνοι που μετά «μάχη» τους με τον καρκίνο, τον ξεπερνούν, δεν αισθάνονται καθόλου «νικητές». Πάντα θα ζουν με τον φόβο της επανεμφάνισης της νόσου και θα προτιμούσαν αντί να έχουν τον τίτλο του νικητή να μπορούσαν να επιστρέψουν στην πρότερη φυσιολογική καθημερινότητά τους. Ως καρκινοπαθής που θα πεθάνω στο σχετικά προσεχές μέλλον θεωρώ ότι αντί να κάνω χρήση της στρατιωτικής ορολογίας θα προτιμούσα να ζήσω όσο το δυνατόν καλύτερα, ποιοτικά, θέτοντας βραχύχρονους στόχους και αναζητώντας την θαλπωρή στα πρόσωπα που με αγαπούν. Όταν λοιπόν πεθάνω δεν θέλω κανείς να πει: έχασε τη μάχη με τον καρκίνο». (Kate Granger, ιατρός γηρίατρος και καρκινοπαθής. Απεβίωσε το 2016 σε ηλικία 35 ετών.)
Συνήθως, στις νεκρολογίες αναφέρεται η τετριμμένη έκφραση ότι «έχασε την μάχη με τον καρκίνο». Όμως, αυτό δεν ισχύει. Ο εκλιπών δεν έχασε, αλλά πέθανε από καρκίνο. Ο καρκίνος δεν είναι παιχνίδι με νικητές και ηττημένους. Η έκφραση είναι ακατάλληλη όπως και το μήνυμα ότι αν επιβιώσεις, έχεις νικήσει και αν πεθάνεις, έχασες. Η χρήση του όρου «χάνω» υπαινίσσεται πως αν ο ασθενής έκανε κάτι διαφορετικό θα μπορούσε να είχε κερδίσει. Σε μια μάχη, όταν υπάρχει νικητής εννοείται πως υπάρχει και ο ηττημένος. Κανείς μας όμως, ασθενείς, συγγενείς και θεράποντες ιατροί, δεν αποδεχόμαστε τον καρκίνο ως κάτοχο του δικαιώματος επιβολής της δύναμης του επάνω μας.
Αυτό δεν σημαίνει πως ένας καρκινοπαθής μένει αμέτοχος απέναντι στην ασθένεια. Προσπαθεί να ξεπεράσει την σοκαριστική στιγμή της είδησης της διάγνωσης, να υπομείνει την καταπόνηση που προκαλεί η νόσος και η θεραπεία στο σώμα και να αντιμετωπίσει την ψυχική φθορά που επιφέρει στον ίδιο και στην οικογένειά του ο καρκίνος. Γι’ αυτό και οι περισσότεροι, μέσω προσωπικών εξομολογήσεων αρνούνται τους όρους νικητής και ηττημένος.
Ας σεβαστούμε, λοιπόν, τις προσωπικές τοποθετήσεις των ασθενών. Υπάρχουν ασθενείς που θέλουν να πολεμούν και να θεωρούνται νικητές όταν ξεπερνούν την επάρατη νόσο. Άλλοι όμως, όχι. Ο καθένας εκφράζει τη σχέση του με τον καρκίνο με δικό του τρόπο, καθαρά προσωπικό και βιωματικό. Η γνώμη όλων εμάς των υπολοίπων περιττεύει και δεν δικαιούμαστε να ορίζουμε κάποιον ως νικητή ή ηττημένο στην συμβίωσή του με τη νόσο. Ο καρκινοπαθής που καταλήγει, ούτε χάνει ούτε κερδίζει. Απλά, πεθαίνει από καρκίνο….