ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΠΟΝΟΣ

Οι υπέρβαροι και οι παχύσαρκοι άνθρωποι αναφέρουν συχνότερα ότι ταλαιπωρούνται από πόνους σε σχέση με τα άτομα φυσιολογικού βάρους. Οι χρόνιες καταστάσεις που είναι συχνές στους υπέρβαρους και τους δημιουργούν επώδυνα συμπτώματα είναι η αρθρίτιδα, η κατάθλιψη, η ινομυαλγία, η οσφυαλγία και ο σακχαρώδης διαβήτης. Το αξιοσημείωτο είναι πως οι παχύσαρκοι πονούν περισσότερο από τους υπόλοιπους, ακόμα και όταν είναι υγιείς χωρίς δηλαδή να έχουν προδιαθεσικούς παράγοντες για πρόκληση πόνου.

Στο χρονικό διάστημα 2008-2010, στις ΗΠΑ, πραγματοποιήθηκε μια έρευνα με τη συμβολή του Gallup Organization η οποία επιβεβαιώνει τα προαναφερόμενα συμπεράσματα. Η πλειοψηφία των συμμετεχόντων στην μελέτη ήταν λευκοί και είχαν εκπαίδευση επιπέδου, τουλάχιστον, λυκείου. Υπολογίστηκε σε όλους ο δείκτης μάζας σώματος (ΒΜΙ) και συνυπολογίστηκαν και οι συνυπάρχουσες παθήσεις. Τα αποτελέσματα ήταν άκρως ενδιαφέροντα και κατέγραψαν μια ολοένα και αυξανόμενη συχνότητα εμφάνισης πόνων που συνόδευε την αύξηση του ΒΜΙ. Χαρακτηριστικά, άνθρωποι με δείκτη μάζας σώματος 25-29 είχαν 20% περισσότερο πόνο, εκείνοι με 30-34 είχαν 68%, οι άνθρωποι με δείκτη 35-39 είχαν 136% και τέλος οι παχύσαρκοι με ΒΜΙ 40 εμφάνιζαν 254% αυξημένη συχνότητα εμφάνισης επώδυνων ενοχλημάτων.

Το μοναδικό πρόβλημα στην συγκεκριμένη μελέτη ήταν ότι δεν μπορούσε να βρεθεί ο μηχανισμός πρόκλησης του πόνου στους παχύσαρκους. Υπάρχει η θεωρία πως τα λιποκύτταρα προάγουν την εμφάνιση φλεγμονής με αποτέλεσμα την ευαισθητοποίηση των υποδοχέων του πόνου. Αποτελεί, όμως, προς το παρόν μόνο μια υπόθεση που θα πρέπει να τεκμηριωθεί. Επιπλέον, ένα άλλο ζήτημα είναι η συσχέτιση χρόνιων προβλημάτων υγείας, πόνου και παχυσαρκίας. Είναι μια πολύπλοκη σχέση με δεδομένο, αφενός, το ότι οι παχύσαρκοι πονούν περισσότερο και, αφετέρου, το αναπόδεικτο συμπέρασμα ότι το πάχος εξολοκλήρου προκαλεί πόνο. Υπάρχουν κάποιες μελέτες που υποστηρίζουν ότι οι υπέρβαροι και οι παχύσαρκοι πονούν αποκλειστικά λόγω του πάχους αλλά οι περισσότερες μελέτες ισχυρίζονται ότι ο πόνος οφείλεται στις συνυπάρχουσες παθήσεις. Απλά, οι υπέρβαροι είναι περισσότερο ευαισθητοποιημένοι.

Το κρίσιμο ζήτημα, όμως, είναι τα παιδιά. Οι τεκμηριωμένες μελέτες από πολλές χώρες αποδεικνύουν πως τα σύγχρονα παιδιά εμφανίζουν αυξημένη συχνότητα να είναι υπέρβαρα και παχύσαρκα. Η παχυσαρκία συνδέεται με πόνο, δυσλειτουργία των αρθρώσεων και κατάγματα. Τα συγκεκριμένα παιδιά παρουσιάζουν προβλήματα στις αρθρώσεις, κυρίως στους αγκώνες, στα γόνατα και στα κάτω άκρα. Επίσης, τα κατάγματα εμφανίζονται σε μεγαλύτερη συχνότητα στα υπέρβαρα από τα φυσιολογικού βάρους παιδιά. Αποτελεί, σαφώς, επιτακτική ανάγκη η ρύθμιση του βάρους των παιδιών νωρίς. Σε διαφορετική περίπτωση, οι συγκεκριμένες οστεοαρθρικές αλλαγές θα ταλαιπωρούν τα παιδιά στην ενήλικη ζωή τους και θα απαιτείται μακρά ορθοπεδική αντιμετώπιση.

Στο σημείο αυτό θα πρέπει να επισημανθεί μια μυθοπλασία σχετικά με τον δείκτη μάζας σώματος (ΒΜΙ). Το ΒΜΙ (Body Mass Index) δείχνει σε γενικές γραμμές αν ένας ενήλικας έχει κανονικό βάρος ή όχι. Πρόκειται όμως για έναν ατελή δείκτη και ΔΕΝ ΙΣΧΥΕΙ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ. Ο δείκτης χρησιμοποιείται από τους ερευνητές λόγω της απλότητας και της ευχρηστίας του και όχι εξαιτίας της ακρίβειάς του. Χρησιμοποιείται μόνο για την σύγκριση των διαχρονικών τάσεων και των ποσοστών παχυσαρκίας σε διάφορες χώρες. Αντίθετα, αποτελεί αναξιόπιστο δείκτη για να καθορίσει εάν ένας άνθρωπος είναι κανονικού βάρους ή παχύσαρκος. Ο λόγος είναι ότι ο ΒΜΙ αναφέρεται στο βάρος και όχι στο πάχος και επιπλέον το βάρος δεν συνδέεται πάντα με το πάχος.

Προς αποφυγή παρανοήσεων και λαθών που θα οδηγήσουν σε διαταραχή της υγείας σας, συμβουλευτείτε τον παιδίατρο και τον προσωπικό σας ιατρό σχετικά με το θέμα του βάρους των παιδιών και των ενήλικων μελών της οικογένειας. Μην στηρίζεστε αποκλειστικά στον δείκτη μάζας σώματος ούτε και να αγνοείτε τα παραπανίσια κιλά. Το πλεονάζον βάρος δημιουργεί πολλά προβλήματα μερικά εκ των οποίων είναι και επώδυνα.