ΕΙΝΑΙ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΗ Η ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΛΕΥΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΤΟΛΗΣ;

Στα μέσα του 19ου αιώνα οι ανακαλύψεις του μικροβιολόγου Louis Paster άνοιξαν τον δρόμο στην ιδέα της πρόκλησης ασθενειών μέσω των μικροβίων. Η συγκεκριμένη άποψη ενέπνευσε έναν Βρετανό χειρουργό, τον Joseph Lister, o οποίος αντιλήφθηκε ότι τα μολυσμένα ρούχα και το περιβάλλον μπορεί να ευθύνονται για θανατηφόρες μολύνσεις στους ασθενείς. Ο Lister άρχισε τότε να χρησιμοποιεί φαινόλη για να αποστειρώνει τα χειρουργικά εργαλεία και φορούσε άσπρα ρούχα στη διάρκεια του χειρουργείου. Η συγκεκριμένη τακτική αποδείχτηκε επιτυχής καθώς η θνησιμότητα μετά τις χειρουργικές επεμβάσεις σημείωσε ελάττωση από το 50% στο 15%. Παρόλα αυτά, η θεωρία του Lister δεν έγινε αποδεκτή από τους συναδέλφους της εποχής του.

Η θεωρία των μικροβίων δεν ήταν ευρέως διαδεδομένη μέχρι το 1875 όπου ένα γερμανικό νοσοκομείο, αφού έκανε χρήση της φαινόλης και των λευκών στολών, πέτυχε πολύ σημαντική ελάττωση της μετεγχειρητικής θνησιμότητας. Έκτοτε, η λευκή ρόμπα έγινε επίσημα το σύμβολο των ιατρών.

Εκτός όμως από τον συμβολικό τους χαρακτήρα, οι άσπρες ποδιές χρησιμοποιούνται για περισσότερο λειτουργικούς λόγους. Το λευκό ύφασμα λερώνεται εύκολα από το αίμα και τις εκκρίσεις στη διάρκεια του χειρουργείου, τα οποία αποτελούν πηγή μικροβίων. Έτσι, δίνεται η δυνατότητα στους ιατρούς να ανιχνεύουν εύκολα τις εστίες μόλυνσης. Παλαιοτέρα, οι χειρουργοί χρησιμοποιούσαν μαύρες στολές που δεν τις αντικαθιστούσαν σε κάθε χειρουργείο. Φυσικό επακόλουθο ήταν η διάδοση μικροβίων.

Η χρήση όμως της λευκής ρόμπας δεν έχει υιοθετηθεί από όλους τους ιατρούς. Σύμφωνα με άρθρο δημοσιευμένο στην επίσημη ιστοσελίδα του University of Melbourne, στις 22/10/2017, οι παιδίατροι και οι ψυχίατροι, την αποφεύγουν. Ο λόγος είναι η εμφάνιση του συνδρόμου της υπέρτασης της άσπρης ποδιάς. Στο συγκεκριμένο συμπέρασμα κατέληξε και μία μεγάλη μελέτη Βρετανών ερευνητών. Σύμφωνα με τη μελέτη, πολλοί ασθενείς, κυρίως παιδιά και άτομα με ψυχολογικά προβλήματα, εκδηλώνουν ανησυχία και stress και εμφανίζουν αύξηση της αρτηριακής πίεσης στη θέα της λευκής ρόμπας.

Οι παιδίατροι, συνήθως φορούν ρούχα με ζεστά χρώματα για να είναι τα παιδιά ευδιάθετα ενώ οι ψυχίατροι δεν χρησιμοποιούν καθόλου ρόμπα ώστε να αισθάνονται οικεία οι ασθενείς. Επιπλέον, δεν υπάρχει κίνδυνος μετάδοσης μικροβίων, συνεπώς η χρήση της άσπρης ποδιάς είναι ανώφελη. Οι ιατροί στα χειρουργεία, επίσης, φορούν πράσινα ή μπλε σκούρα ρούχα για να αποφύγουν την αρνητική οπτική εντύπωση. Το φαινόμενο αυτό παρατηρείται όταν οι χειρουργοί κοιτούν επίμονα και παρατεταμένα το αίμα στη διάρκεια του χειρουργείου. Όταν το βλέμμα τους στη συνέχεια δει το άσπρο χρώμα του ρούχου, τότε «βλέπουν» το συμπληρωματικό χρώμα του κόκκινου που είναι το πράσινο. Αυτό έχει ενοχοποιηθεί για μια μικρή σύγχυση των χειρουργών. Φορώντας όμως πράσινα ρούχα, το πράσινο χρώμα μπορεί να εξουδετερωθεί. Το ίδιο συμβαίνει και με τα σκούρα μπλε ρούχα και το πορτοκαλί χρώμα που είναι παραπλήσιο του κόκκινου του αίματος.

Εντούτοις, κάποιες μελέτες αρχίζουν να αμφισβητούν την χρηστικότητα της άσπρης ποδιάς καθώς τα μανίκια και οι τσέπες της ενοχοποιούνται ως εστίες μικροβίων. Ήδη, από το 2008 στον Ηνωμένο Βασίλειο, οι νοσοκομειακοί ιατροί αρχίζουν να εγκαταλείπουν την λευκή ρόμπα ενώ το 2009, το American Medical Association ξεκίνησε μια συζήτηση σχετικά με το αν έχει νόημα η χρήση της ιατρικής ποδιάς.

Η λευκή ιατρική στολή σχεδιάστηκε πριν από περίπου 100 χρόνια ως τρόπος πρόληψης μετάδοσης των μικροβίων. Από τότε όμως οι συνθήκες άλλαξαν. Με βάση, λοιπόν, τις νέες μελέτες θα πρέπει να αναρωτηθούμε αν οφείλουμε να αναπροσαρμόσουμε τους λόγους χρήσης της ιατρικής ρόμπας. Η ιατρική στολή οφείλει να εξυπηρετεί λειτουργικούς σκοπούς και να μην αποτελεί μόνο ένα διακοσμητικό διακριτικό ιατρικό σύμβολο.