ΑΛΛΑΖΕΙ Η ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΤΟ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ ΤΩΝ ΛΗΠΤΩΝ;

Σύμφωνα με μια σχετικά νέα θεωρία, οι δωρητές οργάνων μπορεί να κάνουν κάτι περισσότερο από το να σώζουν ζωές. Έχουν τη δυνατότητα να δώσουν μια «νέα ζωή» στους λήπτες μοσχευμάτων. Σύμφωνα με το Donate Life America’s statistics, to 2011, 8.127 άνθρωποι που απεβίωσαν έγιναν δωρητές οργάνων και 6.017 άτομα εν ζωή. Τα πιο συνηθισμένα όργανα που μεταμοσχεύονται είναι ο κερατοειδής χιτώνας, ο νεφρός και η καρδιά. Σε ό,τι αφορά την καρδιά, έχει τη μεγαλύτερη μετεγχειρητική πενταετή επιβίωση, σε ποσοστό που ανέρχεται στο 74, 9%. Επίσης, σύμφωνα με τη θεωρία της κυτταρικής μνήμης, η καρδιά μπορεί να «αποθηκεύει» μνήμες μέσω συνδυαστικών κωδικοποιήσεων των νευρικών κυττάρων.

Η θεωρία της κυτταρικής μνήμης δεν είναι, επιστημονικά, πλήρως επιβεβαιωμένη, παρόλα αυτά υποστηρίζεται από αρκετούς ιατρούς και άλλους επιστήμονες. Με βάση τη συγκεκριμένη θεωρία, οι λήπτες εκτός από το μόσχευμα αποκτούν στοιχεία της συμπεριφοράς και συναισθήματα του δωρητή λόγω των αποθηκευμένων μνημών στους νευρώνες των μοσχευμάτων. Το πιο ευαίσθητο όργανο στο φαινόμενο της κυτταρικής μνήμης φέρεται να είναι η καρδιά.

Ερευνητές δημοσίευσαν μια μελέτη στο Journal of Quality of Research σχετικά με την κυτταρική μνήμη σε ασθενείς που υπεβλήθησαν σε μεταμόσχευση καρδιάς. Η έρευνα ήταν διετής και διενεργήθηκε στη Βιέννη της Αυστρίας. Μελετήθηκαν 47 ασθενείς που είχαν λάβει καρδιακό μόσχευμα και διευκρινίστηκε η επίδραση της μεταμόσχευσης στην προσωπικότητά τους. Το 79% δήλωσε πως δεν παρατήρησε καμία αλλαγή, το 15% πως η απειλή του θανάτου λόγω του χειρουργείου τους επηρέασε, και το 6% επιβεβαίωσε δραματική αλλαγή μετά τη μεταμόσχευση. Λόγω όμως του μικρού ποσοστού των θετικά ανταποκρινόμενων στην ιδέα της κυτταρικής μνήμης απαιτούνται και άλλες μελέτες για την επιβεβαίωση ή μη της θεωρίας.

Υπάρχουν βέβαια και άλλες αναφορές από διάφορα κέντρα σχετικά με το θέμα. Στο πανεπιστήμιο της Hawaii, στη Honolulu, ερευνήθηκε η συσχέτιση των αλλαγών συμπεριφοράς και συνηθειών των ασθενών που έκαναν μεταμόσχευση με το ιατρικό ιστορικό των δωρητών. Παρατήρησαν λοιπόν κάποιες συσχετίσεις που αφορούσαν προτιμήσεις στο φαγητό, στην τέχνη, στη μουσική, στη διασκέδαση και στις επαγγελματικές επιλογές. Επίσης, στην Αυστραλία, σε αναφορά στο AFP (Australian Family Physician) καταγράφηκε περιστατικό κοριτσιού που 9 μήνες μετά την μεταμόσχευση ήπατος που υπεβλήθηκε άλλαξε ο τύπος του αίματός της και απέκτησε το ανοσοποιητικό σύστημα του δωρητής της.

Υπάρχει βέβαια και η αντίθετη τοποθέτηση. Χαρακτηριστική είναι η φράση του Dr John Schroeder, καρδιολόγου στο Stanford Medical Center: «Η ιδέα ότι η μεταμόσχευση οργάνων μεταφέρει και μια κωδικοποίηση των εμπειριών της ζωής είναι αδιανόητη». Πώς όμως δικαιολογούνται τα καταγεγραμμένα περιστατικά ασθενών που βιώνουν κοινές εμπειρίες με τους δωρητές τους; Θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί πως η διαρροή του ονόματος του δωρητή θα μπορούσε να επηρεάσει τον λήπτη με συνέπεια να αναφέρει κοινά χαρακτηριστικά με τον δότη του μοσχεύματος. Κανονικά, το όνομα του δωρητή παραμένει άγνωστο καθώς το νοσοκομείο δεν αποκαλύπτει τη συγκεκριμένη πληροφορία στην οικογένεια του λήπτη. Σύμφωνα με το U.S Department of Health and Human Services μόνο οι επαγγελματίες υγείας επιτρέπεται να κάνουν χρήση ιατρικών πληροφοριών των δωρητών για θεραπευτικούς σκοπούς ώστε να αποφευχθεί η ακατάλληλη χρήση του ιστορικού των δοτών. Είναι όμως πάντα απόρρητη η συγκεκριμένη πληροφορία ή μήπως βρισκόμαστε μπροστά σε μια νέα επιστημονική προοπτική; Και αν ισχύει η κυτταρική μνήμη, κατά πόσο οι ασθενείς είναι έτοιμοι εκτός από το μόσχευμα που θα τους χαρίσει ζωή να δεχτούν και μια αλλοίωση της προσωπικότητάς τους;