ΕΞΙΤΗΡΙΟ ΑΣΘΕΝΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ: ΜΙΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΗ ΕΠΙΛΟΓΗ

Υπάρχουν αρκετές μελέτες που έχουν ασχοληθεί με «το φαινόμενο του Σαββατοκύριακου», δηλαδή την αυξημένη συχνότητα θανάτου ή επιβάρυνσης της υγείας ασθενών που εισήχθησαν σε νοσηλευτικά ιδρύματα τις Παρασκευές ή τα Σαββατοκύριακα σε σχέση με τις υπόλοιπες ημέρες της εβδομάδας. Πιθανά αίτια θεωρούνται το ελαττωμένο προσωπικό και οι καθυστερήσεις στις εξετάσεις.

Ένας μικρότερος αριθμός ερευνητών, επίσης, εστιάστηκαν στο χρόνο που λάμβαναν εξιτήριο οι ασθενείς και προσπάθησαν να κάνουν συσχετίσεις με την επίδραση που είχε στην πορεία της υγείας των ασθενών. Τα αποτελέσματα ήταν κάπως ασαφή. Το σίγουρο, πάντως, ήταν πως δεν υπήρχαν μελέτες για τα εξιτήρια των ασθενών στη διάρκεια της περιόδου των Χριστουγέννων.

Έτσι, ερευνητές στο ICES του Καναδά θέλησαν να ερευνήσουν το αν η έξοδος των νοσηλευομένων στη διάρκεια των εορτών σχετίζεται με αυξημένη θνησιμότητα και νοσηρότητα σε σχέση με άλλες χρονικές περιόδους. Μελέτησαν 217.305 περιστατικά ενηλίκων και παιδιών που έλαβαν εξιτήριο από νοσοκομεία του Οντάριο στον Καναδά, κατά τη διάρκεια των δεκαπενθήμερων Χριστουγεννιάτικων διακοπών στο χρονικό διάστημα 2002-2016. Στη συνέχεια, τους σύγκριναν με 453.641 περιστατικά ασθενών που βγήκαν από τα νοσοκομεία στα τέλη Νοεμβρίου ή τον Ιανουάριο. Από τη μελέτη εξαιρέθηκαν άτομα ευαίσθητων ομάδων όπως τα νεογέννητα, οι έγκυες, οι ασθενείς που χρειάζονταν αυξημένη φροντίδα και εκείνοι που νοσηλεύονταν επί μακρό χρονικό διάστημα.

Οι ερευνητές κατέληξαν σε αξιοσημείωτα συμπεράσματα. Καταρχάς, διαπιστώθηκε πως το ποσοστό θνησιμότητας ή υποτροπής των ασθενών που έλαβαν εξιτήριο ανήλθε στο 16% κατά τη διάρκεια της πρώτης εβδομάδας από την έξοδό τους από το νοσοκομείο. Επιπλέον, παρατηρήθηκε 39% μείωση των ραντεβού για επανέλεγχο της κατάστασής τους διότι οι ασθενείς ήθελαν να το αναβάλλουν για μετά την εορταστική περίοδο. Συγκεντρωτικά, ανά 100.000 ασθενείς παρατηρήθηκα 26 περισσότεροι θάνατοι, 188 επιστροφές ξανά για νοσηλεία, 483 επισκέψεις στα επείγοντα των νοσοκομείων και 2.999 λιγότεροι έλεγχοι που αφορούσαν ασθενείς με εορταστικό εξιτήριο. Έκπληξη, όμως, προκαλεί το γεγονός πως οι ασθενείς που ανήκαν σε ομάδες υψηλού κινδύνου εμφάνιζαν μικρότερης συχνότητας θανάτους τα Χριστούγεννα σε σχέση με τους υπόλοιπους ασθενείς.

Οι ειδικοί, πέρα από την εξαγωγή των συμπερασμάτων, προσπάθησαν να προσδιορίσουν και τους αιτιολογικούς παράγοντες. Η μείωση του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού, η περιορισμένη πρόσβαση στην ιατρική φροντίδα, η κατάχρηση φαγητού και αλκοόλ, το αυξημένο συναισθηματικό φορτίο και η έλλειψη ύπνου ενοχοποιήθηκαν ως παράγοντες αποσταθεροποίησης μια οξείας ιατρικής προβληματικής κατάστασης.

Η έρευνα, όμως, με βάση τους σχεδιαστές της δεν μπορεί να αποσαφηνίσει πλήρως το φαινόμενο. Υπάρχουν και άλλοι μη μετρήσιμοι παράγοντες που ενδεχομένως να συνδέονται με τη σοβαρότητα της κατάστασης του ασθενή. Επιπλέον, διατυπώθηκε η άποψη πως η συγκεκριμένη μελέτη σκιαγραφεί μια κατάσταση στο Οντάριο, όπου και πραγματοποιήθηκε, και ενδεχομένως να διαφοροποιείται σε άλλες περιοχές ανάλογα με τις συνθήκες λειτουργίας των δομών υγείας.

Παρόλα αυτά, η μελέτη εντοπίζει και στιγματίζει ένα μείζον πρόβλημα: τα κριτήρια επιλογής των ασθενών και της χρονικής στιγμής που λαμβάνεται η απόφαση να πάρουν εξιτήριο για να περάσουν στο σπίτι τους τις διακοπές των Χριστουγέννων. Θεωρείται προτεραιότητα ο σωστός σχεδιασμός των εξιτηρίων και ο συντονισμένος τρόπος παροχής ιατρικής φροντίδας στους συγκεκριμένους ασθενείς.