ALZHEIMER ΚΑΙ ΠΟΝΟΣ

Η άνοια είναι ένα κλινικό σύνδρομο που οφείλεται σε ασθένεια του εγκεφάλου με προοδευτική εξέλιξη η οποία οδηγεί σε πολλές διαταραχές λειτουργιών όπως της μνήμης, της σκέψης, του προσανατολισμού, της κατανόησης, των υπολογισμών, της ικανότητας μάθησης, της ομιλίας και της κρίσης. Το 5% των ανθρώπων άνω των 65 ετών, και το 50% άνω των 90 ετών, έχουν άνοια.

Μέχρι τώρα υπήρχε η πεποίθηση ότι η διαταραχή της μνήμης είναι το πιο γνωστό σύμπτωμα που χαρακτήριζε την νόσο. Όμως, τα νέα δεδομένα αποκαλύπτουν ότι οι διαταραχές συμπεριφοράς, τα ψυχολογικά προβλήματα και η διαταραχή της ομιλίας και της επικοινωνίας είναι τα σημαντικότερα προβλήματα της νόσου και ορίζονται ως BPSD (Behavioral and Psychological Symptoms of Dementia). Το BPSD έχει μεγάλη επίδραση στην ποιότητα ζωής των ασθενών και είναι ο πιο σημαντικός λόγος για αναζήτηση βοήθειας ή για την κατάρρευση του ανοϊκού ασθενή. Ο πόνος είναι ένας από τους κύριους αιτιολογικούς παράγοντες του BPSD.

Στον παγκόσμιο χάρτη υπάρχουν περίπου 48 εκατομμύρια άνθρωποι που πάσχουν από άνοια και το 50% αυτών έχουν εμπειρία τακτικού πόνου, η αντιμετώπιση του οποίου όμως είναι ανεπαρκής. Ο πόνος στους συγκεκριμένους ασθενείς υπο-αντιμετωπίζεται για διάφορους λόγους. Κατ’ αρχάς υπάρχει η λανθασμένη αντίληψη ότι οι συγκεκριμένοι ασθενείς είναι λιγότερο ευαίσθητοι στον πόνο. Επιπλέον, θεωρείται ότι ο πόνος των ηλικιωμένων ασθενών με άνοια οφείλεται στην ηλικία και όχι στην νόσο, με αποτέλεσμα να υποτιμάται. Ο κυριότερος όμως λόγος είναι οι δυσκολίες στην ανακάλυψη και στη διαχείρισή του, στους συγκεκριμένους ασθενείς. Πράγματι, οι ασθενείς με άνοια παρουσιάζουν δυσκολίες στην περιγραφή των επώδυνων συμπτωμάτων τους κάτι το οποίο δημιουργεί πρόβλημα στην αντιμετώπιση από τον θεράποντα ιατρό. Κατά συνέπεια, ο πόνος που δεν αντιμετωπίζεται προκαλεί ταλαιπωρία και θλίψη στους ασθενείς που εμφανίζουν προβληματική συμπεριφορά η οποία λανθασμένα καταλήγει σε ακατάλληλη θεραπεία με αντιψυχωσικά φάρμακα.

Το 60-80% των ασθενών με άνοια παραπονιούνται για πόνους στο μυοσκελετικό, γαστρεντερικό, και ουρογεννητικό σύστημα καθώς και στην καρδιά, στο πρόσωπο, στο στόμα και στα έλκη. Οι ασθενείς πολλές φορές εκφράζουν τον πόνο τους μέσω επιθετικής συμπεριφοράς, που λανθασμένα εκλαμβάνεται ως νοητική διαταραχή. Επίσης, ανάλογα με το στάδιο της άνοιας και τον τύπο της, οι ασθενείς εκφράζουν με διαφορετικό τρόπο τα επώδυνα συμπτώματά τους. Στην προχωρημένη άνοια, που η επικοινωνία είναι σχεδόν ανύπαρκτη, σημαντικό ρόλο διαδραματίζει ο φροντιστής του αρρώστου. Εκείνος είναι που γνωρίζει τις αλλαγές συμπεριφοράς του ηλικιωμένου και μπορεί να προσφέρει στον ιατρό πολύτιμες πληροφορίες.

Η εκπαίδευση των μελών του οικογενειακού περιβάλλοντος και των φροντιστών των ασθενών με άνοια είναι επιβεβλημένη. Συνεργαστείτε με τον θεράποντα ιατρό για την καλύτερη προσέγγιση των προβλημάτων που προκαλεί η άνοια στον δικό σας άνθρωπο. Μην παραμελείτε τα συμπτώματα, μην τα αγνοείτε και μην τα θεωρείτε φυσικά επακόλουθα της πάθησης. Η επιθετική συμπεριφορά του ασθενή είναι οδυνηρή, τόσο για τον ίδιο όσο και για το οικείο του περιβάλλον που, αρκετές φορές, προβαίνει και σε πράξεις βίας εναντίον του ηλικιωμένου.

Ενημερωθείτε κατάλληλα και συνεργαστείτε με τον ιατρό σας…