ΑΝΑΚΟΥΦΙΣΗ ΠΟΝΟΥ: ΙΑΜΑΤΙΚΑ ΛΟΥΤΡΑ, ΘΑΛΑΣΣΙΝΑ ΜΠΑΝΙΑ, ΠΙΣΙΝΑ
Οι ιαματικές πηγές ήταν γνωστές από την αρχαιότητα. Αποτελούν φυσικές πηγές με νερό ποικίλης θερμοκρασίας, συνήθως αυξημένης, που περιέχει πληθώρα ιχνοστοιχείων και μετάλλων. Υπάρχουν πολλές πηγές στην Ελλάδα, για τις οποίες υπάρχει ενδιαφέρον από τους Ευρωπαίους ως τουριστικός προορισμός. Σε ότι αφορά τους Έλληνες, υπάρχει η πεποίθηση ότι τα ιαματικά λουτρά είναι κατάλληλα μόνο για ηλικιωμένους με αποτέλεσμα την αθρόα συγκέντρωσή τους κάθε καλοκαίρι σε συγκεκριμένες πηγές.
Αν και η χρήση τους είναι ευρεία, οι ενδείξεις για θεραπευτικούς σκοπούς είναι περιορισμένες. Οι μελέτες που παρέχουν αξιόπιστα τεκμήρια για την θεραπευτική τους προσφορά δεν είναι επαρκείς, ωστόσο στο διαδίκτυο διαφημίζεται η ευεργετική τους δράση σε πληθώρα ασθενειών και υπάρχει και ταξινόμηση των ιαματικών πηγών ανά ειδικότητα δράσης. Η ανακούφιση από τον πόνο που αισθάνονται πολλοί ασθενείς μετά την λουτροθεραπεία, η οποία διαρκεί μερικές φορές αρκετούς μήνες, αποτελεί ένδειξη για την χρήση των πηγών σε ρευματικά νοσήματα. Εντούτοις, πρέπει να αποσαφηνιστεί πως η βελτίωση είναι προσωρινή και αφορά την ύφεση του πόνου και όχι την θεραπεία της νόσου.
Ένα σημαντικό πρόβλημα που υφίσταται, επίσης, είναι ότι οι ηλικιωμένοι αυτοβούλως επισκέπτονται τα λουτρά χωρίς να έχει προηγηθεί εξέταση και συστάσεις από τον ιατρό τους. Υπάρχουν αρκετές αντενδείξεις και περιορισμοί στην χρήση τους που φυσικά αγνοούνται. Κάποιες ασθένειες είναι απαγορευτικές για ιαματικά λουτρά και επίσης η θερμοκρασία του νερού και η διάρκεια της παραμονής σε αυτό έχουν περιορισμούς.
Ωστόσο, δεν μπορεί να αγνοηθεί η ύφεση του πόνου σε πολλές περιπτώσεις. Είναι όντως υπαρκτή αλλά δεν οφείλεται στην δράση των συστατικών του νερού όπως λανθασμένα διαδίδεται. Ο πόνος υποχωρεί χάρη στην μυοχάλαση που προσφέρει το νερό και στην κολύμβηση ή την άσκηση που εκτελεί ο ασθενής. Σημαντικό ρόλο διαδραματίζει ο ψυχολογικός παράγοντας που δρα θετικά. Σε καμία, όμως, περίπτωση η λουτροθεραπεία δεν είναι υποκατάστατο της φαρμακευτικής αγωγής, απλά είναι συμπληρωματικό και επικουρικό μέσο.
Απαντώντας στο ερώτημα αν τα ιαματικά λουτρά υπερέχουν των θαλασσινών μπάνιων στην αντιμετώπιση του πόνου μυοσκελετικής αιτιολογίας, θεωρούμε πως δεν μπορεί να υπάρξει σύγκριση. Οι μελέτες που έχουν γίνει αδυνατούν να τοποθετηθούν υπέρ λουτρών ή θάλασσας. Η σύσταση του νερού και η θερμοκρασία είναι διαφορετική οπότε η σύγκριση είναι ανώφελη. Δεδομένου νέας μελέτης, δημοσιευμένης στο British Medical Journal, που συμπέρανε ότι το κρύο νερό της θάλασσας είναι ευεργετικό για τον πόνο, διαπιστώνεται μια αντίθεση που καταλήγει σε αδυναμία σύγκρισης των λουτρών και του θαλασσινού νερού. Ωστόσο, οι ερευνητές έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα πως υπάρχει ένα μοναδικό κοινό σημείο, που είναι η κολύμβηση. Εκείνο το στοιχείο που συμβάλλει στην ανακούφιση από τα επώδυνα συμπτώματα είναι η ενεργή άσκηση και όχι η απλή εμβάπτιση στο νερό. Δυστυχώς, για τους λουόμενους, όλων των ηλικιών, η θάλασσα συνδυάζεται με οτιδήποτε άλλο εκτός από την άσκηση. Συνεπώς, η παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο, η κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών, η αφυδάτωση και η πολύωρη παραμονή στο σώμα των μαγιό προδιαθέτουν σε πολλαπλά προβλήματα υγείας που εμφανίζονται ακόμα και χρόνια αργότερα.
Από την άλλη, η επιλογή της πισίνας διαφαίνεται ως μια ιδανική εναλλακτική λύση με την προϋπόθεση της εφαρμογής των κανόνων υγιεινής που αφορά την διαύγεια και καθαρότητα του νερού αλλά και την εφαρμογή της άσκησης. Η κολύμβηση στο νερό της πισίνας είναι ευεργετική για την αντιμετώπιση της οσφυαλγίας και διαφόρων μυαλγιών. Οι μελέτες έδειξαν πως άσκηση παρουσία γυμναστή ή φυσικοθεραπευτή στη πισίνα είναι ευεργετική. Σε κάθε άλλη περίπτωση αποτελεί απλά έναν τρόπο ψυχαγωγίας.