Η ΑΠΩΛΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΤΩΝ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ ΣΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΠΑΝΔΗΜΙΑΣ

Η πανδημία Covid-19 στιγματίστηκε από την προσπάθεια αποφυγής συμφόρησης και κατάρρευσης των συστημάτων υγείας καθώς και την προστασία των ηλικιωμένων, μιας και εντάχτηκαν στις ευπαθείς ομάδες. Κατά συνέπεια επιβλήθηκε ένα γενικότερο κλείδωμα της οικονομικής και κοινωνικής ζωής, περιορίστηκαν βασικές προσωπικές ελευθερίες, όπως της εκδήλωσης της θρησκευτικής πίστης εν μέσω του Πάσχα και διαμορφώθηκε ένα νέο πλαίσιο ζωής με βάση πάντα τις επιταγές της πανδημίας και τις εκτιμήσεις των ειδικών για την υπέρβασή της.

Ως είθισται, σε κάθε ενέργεια που τροποποιεί την κανονικότητα της καθημερινότητας, παρατίθενται αντικρουόμενες απόψεις. Στην προκειμένη περίπτωση της πανδημίας, ως σημείο αντιπαράθεσης ανεδείχθησαν οι ηλικιωμένοι. Από την μια πλευρά, διατυπώθηκε η άποψη της απομόνωσής των ατόμων τρίτης ηλικίας, απροσδιορίστου χρονικού διαστήματος, που ενισχύθηκε με επιχειρήματα που στόχευαν στην πρόκληση έντονου συναισθηματικού φορτίου. Από την άλλη πλευρά, υπήρχαν διαφωνίες που υποστήριζαν την απώλεια ελευθερίας των ηλικιωμένων και υποβάθμισης της ποιότητας ζωής τους μέσω του εγκλεισμού. Αν και στην προκειμένη περίπτωση υπερίσχυσε, λόγω και των επιβληθέντων περιορισμών και της απειλής ποινών, η εξασφάλιση της ζωής, αξίζει να εισακουστεί και η αντίθετη πλευρά, μέσω επώνυμων σχολίων που έγιναν σε ευρείας κυκλοφορίας έντυπα του εξωτερικού.

Στην εφημερίδα Guardian, πριν από λίγες μέρες, δόθηκε βήμα σε αναγνώστες να διατυπώσουν την προσωπική τους θέση σχετικά με την επιβολή κοινωνικού αποκλεισμού στους ηλικιωμένους και στην ιδέα που διατυπώθηκε για την άρση των περιοριστικών μέτρων κυκλοφορίας για όλον τον πληθυσμό εκτός των ατόμων τρίτης ηλικίας. Ενδεικτικά αναφέρονται οι εξής δηλώσεις:

• «Για τους ηλικιωμένους, η στέρηση πολύτιμου χρόνου που δαπανάται σε οικογενειακές σχέσεις, όταν οι μέρες τους είναι φυσικά απαριθμημένες, είναι σκληρή και υποψιάζομαι και ελπίζω να θεωρηθεί παράνομη».

• «Πρέπει να ανησυχούμε για την επιδείνωση των διαχωρισμών βάσει της ηλικίας. Φαίνεται ότι αργά ή γρήγορα, καθώς οι όροι του τρέχοντος κλειδώματος αλλάζουν, εκατομμύρια άνθρωποι θα ενθαρρυνθούν να επιστρέψουν προσωρινά στον κόσμο. Αλλά υπάρχει, επίσης, συζήτηση για άτομα ηλικίας άνω των 70 ετών, εκατομμύρια από τα οποία είναι κατάλληλα, ενεργά και συμμετέχουν σε δραστηριότητες, στα οποία δόθηκε εντολή να συνεχίσουν να ζουν περιορισμένα. Το αποτέλεσμα θα είναι το παράξενο θέαμα μιας κοινωνίας που φαινομενικά στερείται ηλικιωμένων. Αυτό είναι ένα ακόμα παράδειγμα της σκληρότητας του ιού. Η περίοδος της πανδημίας θα απαιτήσει σύντομα κάποιες αποζημιώσεις στους νέους των οποίων η ζωή ανατράπηκε από το κλείδωμα και τις κοινωνικοοικονομικές συνέπειές του. Αυτό, όμως, δεν πρέπει να αποκλείει την ισότιμη εστίαση στην παραμέληση και τα στερεότυπα των ηλικιωμένων».

Εν τέλει, τίθεται και το ερώτημα: «αν ο περιορισμός και η στέρηση ατομικών ελευθεριών, τόσο του γενικού πληθυσμού όσο και των ηλικιωμένων θα χαρακτηριστεί ιστορικά ως ένα προσωρινό και εξαιρετικά ακραίο μέσο για την αναχαίτιση της πανδημίας στη τρέχουσα κρίση ή υπονομεύει την προοπτική της επανάληψης με το πρόσχημα της διασφάλισης της δημόσιας υγείας» (Bob Wolfson, Rudford, Gloucestershire)