ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΟΝΟΚΕΦΑΛΟΥ ΠΟΥ ΟΦΕΙΛΕΤΑΙ ΣΤΗΝ COVID-19
Ο πονοκέφαλος που εμφανίζεται κατά τη διάρκεια της νόσησης από Covid-19 και παραμένει για παρατεταμένο χρονικό διάστημα μετά την ίαση αποτελεί ένα ενοχλητικό σύμπτωμα. Αν και ο επιπολασμός της κεφαλαλγίας στη διάρκεια της ασθένειας ποικίλλει ανάλογα με τις διαφορετικές γεωγραφικές περιοχές, μπορεί να εμφανιστεί σε ποσοστό μεγαλύτερο από το ένα τρίτο των ασθενών. Αν και η καταγραφή του πραγματικού επιπολασμού της κεφαλαλγίας σε ασθενείς με Covid χαρακτηρίζεται από μια αβεβαιότητα, σε μια ανασκόπηση 78 μελετών που αποτελούνταν από 104.751 ασθενείς με Covid-19, αναφέρθηκε πονοκέφαλος σε 26.464 ασθενείς με αθροιστικό επιπολασμό 25,26%.
Η θέση εντοπισμού του πονοκεφάλου ποικίλλει επίσης. Έως και 2% των πασχόντων είχαν κροταφικό πονοκέφαλο, ενώ το 35,3% παραπονέθηκε για μετωπιαία ενόχληση, το 23,5% είχε συμπτώματα στο οπίσθιο μέρος της κεφαλής και το 39,2% ανέφερε διάχυτη κεφαλαλγία . Η ποιότητα της κεφαλαλγίας μπορεί επίσης να αναφέρεται διαφορετικά από τους ασθενείς καθώς μερικοί την βιώνουν ως κεφαλαλγία τάσης ενώ άλλοι ως έναν πόνο που μοιάζει με την ημικρανία. Δυστυχώς, δεν έχουν αναφερθεί σαφείς μηχανισμοί για το πώς δημιουργούνται αυτοί οι πονοκέφαλοι σε ασθενείς με Covid-19. Ωστόσο, έχει προταθεί ότι η ενεργοποίηση του τριδύμου νεύρου που απολήγει στην περιφέρεια ακολουθούμενη από την ευαισθητοποίηση διαφόρων θέσεων στον εγκέφαλο είναι ένα από τα κύρια παθοφυσιολογικά χαρακτηριστικά της κεφαλαλγίας σε αυτούς τους ασθενείς. Επιπλέον, από τα πλέον σημαντικά ευρήματα που έχουν καταγραφεί είναι η επίμονη παρουσία έντονου πονοκέφαλου για μακρύ χρονικό διάστημα μετά το πέρας της νόσου καθώς και το αίσθημα του αφόρητου πόνου στους ασθενείς που έχουν ιστορικό ημικρανιών ή έντονων κεφαλαλγιών. Είναι χαρακτηριστική η περιγραφή που οι ίδιοι δίνουν για τον πόνο τους ως «ο χειρότερος πονοκέφαλος που έχουν βιώσει στη ζωή τους».
Η θεραπεία της κεφαλαλγίας σε ασθενείς με Covid-19 μπορεί να είναι δύσκολη. Δεν υπάρχει συναίνεση για τα φάρμακα για αυτόν τον συγκεκριμένο τύπο κεφαλαλγίας και πολλά φάρμακα έχουν δοκιμαστεί με ανέκδοτα αποτελέσματα. Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα αρχικά είχαν αντένδειξη για ασθενείς με Covid-19 από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), αλλά αμέσως μετά η αντένδειξη ανακλήθηκε. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη σύστασή τους για την αντιμετώπιση του συγκεκριμένου είδους πόνου. Βέβαια, η πραγματικότητα είναι ότι σχεδόν κάθε οικιακό φαρμακείο περιλαμβάνει την ασπιρίνη, την παρακεταμόλη και την ιβουπροφαίνη που χρησιμοποιούνται για τον πονοκέφαλο ανεξαρτήτα από την παρουσία του Covid. Eίναι εύλογο, λοιπόν, πως στην περίπτωση του πονοκεφάλου από τον ιό, η λήψη τους χωρίς ιατρική οδηγία είναι αναμενόμενη. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να επισημανθεί ότι η λήψη τους δεν πρέπει να γίνεται για μακρύ χρονικό διάστημα γιατί ελοχεύει η εμφάνιση μορφής πονοκεφάλου ανάκαμψης που προκαλείται από τη συχνή χρήση ενός φαρμάκου και την υπέρβαση των ημερήσιων συστάσεων δοσολογίας.
Στο συγκεκριμένο πρόβλημα, έγινε μια προσπάθεια με ελπιδοφόρα αποτελέσματα για την αντιμετώπιση του πονοκεφάλου με τη χρήση της ινδομεθακίνης που φάνηκε να είναι ευεργετική τόσο στον πόνο όσο και στον ξηρό βήχα που προκαλεί η νόσος. Ειδικοί από κέντρο αντιμετώπισης κεφαλαγίας στη Βραζιλία σε συνεργασία με πανεπιστημιακό νοσοκομείο της χώρας δημοσίευσαν τα αποτελέσματα της έρευνάς τους το Σεπτέμβριο του 2021 έπειτα από την εφαρμογή του πρωτοκόλλου σε ασθενείς. Ο λόγος χρήσης της ινδομεθακίνης ήταν η έλλειψη αποτελεσματικότητας που αναφέρθηκε από όλους τους ασθενείς κατά τη θεραπεία του πονοκεφάλου τους με μεταμιζόλη (συνήθως συνταγογραφείται στη Βραζιλία για ασθενείς με κεφαλαλγία COVID-19), παρακεταμόλη, άλλα ΜΣΑΦ και τριπτάνες. Επιπλέον, η ινδομεθακίνη είναι ένα φθηνό και άμεσα διαθέσιμο φάρμακο με αποδεδειγμένη αποτελεσματικότητα σε πολυάριθμα σύνδρομα κεφαλαλγίας. Το αποτέλεσμα της συγκεκριμένης έρευνας έδειξε ότι η χρήση ενός καθορισμένου δοσολογικού κύκλου ινδομεθακίνης εξάλειφε τον πονοκέφαλο. Παρόλα αυτά δεν μπορούμε, προς το παρόν, να διαβεβαιώσουμε ότι η ινδομεθακίνη ήταν η υπεύθυνη για την ανακούφιση του πονοκεφάλου ή ήταν σύμπτωση, κάτι που θα μπορούσε να είχε αποδειχθεί με μια ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο μελέτη.