ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ: ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΠΙΣΤΗΣ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΓΙΑ COVID-19
Μια γενική προκατάληψη προς την αρνητικότητα ή την τάση να επικεντρωνόμαστε σε αρνητικές και όχι θετικές πληροφορίες μπορεί να επιδεινώσει τη διάδοση της παραπληροφόρησης και επειδή η κατάθλιψη μπορεί να συμβάλει σε αυτήν την αρνητικότητα, μια ομάδα ερευνητών της Ιατρικής Σχολής του Harvard στο Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης εξέτασε εάν οι άνθρωποι που εμφανίζουν συμπτώματα κατάθλιψης μπορεί να είναι πιο δεκτικοί από άλλους στην παραπληροφόρηση που σχετίζεται με τα εμβόλια COVID-19.
«Ένα από τα αξιοσημείωτα πράγματα σχετικά με την κατάθλιψη είναι ότι μπορεί να κάνει τους ανθρώπους να βλέπουν τον κόσμο διαφορετικά. Δηλαδή, για ορισμένους καταθλιπτικούς ανθρώπους, ο κόσμος εμφανίζεται ως ένα ιδιαίτερα σκοτεινό και επικίνδυνο μέρος», δήλωσε ο επικεφαλής συγγραφέας Roy H. Perlis , καθηγητής Ψυχιατρικής HMS και αναπληρωτής επικεφαλής έρευνας στο Τμήμα Ψυχιατρικής και διευθυντής του Κέντρου Ποσοτικής Υγείας στο Mass General. «Αναρωτηθήκαμε αν οι άνθρωποι που βλέπουν τον κόσμο με αυτόν τον τρόπο μπορεί να είναι επίσης πιο επιρρεπείς στο να πιστεύουν στην παραπληροφόρηση σχετικά με τα εμβόλια. Εάν πιστεύετε ήδη ότι ο κόσμος είναι ένα επικίνδυνο μέρος, μπορεί να είστε πιο διατεθειμένοι να πιστεύετε ότι τα εμβόλια είναι επικίνδυνα - παρόλο που δεν είναι».
Για τη διερεύνηση, ο Perlis και οι συνεργάτες του εξέτασαν απαντήσεις από 15.464 ενήλικες από τις 50 πολιτείες των ΗΠΑ και την Ουάσιγκτον, οι οποίοι ολοκλήρωσαν μια έρευνα στο Διαδίκτυο μεταξύ Μαΐου και Ιουλίου 2021 που περιελάμβανε δηλώσεις σχετικά με τα εμβόλια COVID-19, αφού απάντησαν σε ένα ερωτηματολόγιο που μετρούσε την κατάθλιψη. Η ομάδα διαπίστωσε ότι τα επίπεδα κατάθλιψης είναι τουλάχιστον τρεις φορές υψηλότερα από αυτά που ήταν πριν από την πανδημία του COVID-19. Οι συμμετέχοντες με μέτρια ή μεγαλύτερα συμπτώματα μείζονος κατάθλιψης στο αρχικό ερωτηματολόγιο είχαν περισσότερες πιθανότητες να υποστηρίξουν τουλάχιστον μία από τις τέσσερις ψευδείς δηλώσεις σχετικά με τα εμβόλια COVID-19 στην επόμενη έρευνα και όσοι ενέκριναν αυτές τις δηλώσεις ήταν λιγότερο πιθανό να εμβολιαστούν.
Συγκεκριμένα, η παρουσία της κατάθλιψης συσχετίστηκε με αυξημένη πιθανότητα να εγκρίνουν την παραπληροφόρηση και οι ερωτηθέντες που ενέκριναν τουλάχιστον μία δήλωση παραπληροφόρησης ήταν σημαντικά λιγότερο πιθανό να εμβολιαστούν και πιο πιθανό να αναφέρουν αντοχή στο εμβόλιο.
Ο Perlis και οι συνεργάτες του ανέλυσαν, επίσης, δεδομένα από το υποσύνολο των 2.809 ερωτηθέντων που απάντησαν σε μια επόμενη έρευνα, δύο μήνες αργότερα. Όσοι είχαν κατάθλιψη στην πρώτη έρευνα είχαν διπλάσιες πιθανότητες από εκείνους που δεν είχαν κατάθλιψη να υποστηρίξουν περισσότερη παραπληροφόρηση από ό,τι στην προηγούμενη έρευνα. «Αν και δεν μπορούμε να συμπεράνουμε ότι η κατάθλιψη προκάλεσε αυτή την ευαισθησία, κοιτάζοντας ένα δεύτερο κύμα δεδομένων, τουλάχιστον μας είπε ότι η κατάθλιψη προηγήθηκε της παραπληροφόρησης. Δηλαδή, δεν ήταν ότι η παραπληροφόρηση έκανε τους ανθρώπους πιο καταθλιπτικούς». Επειδή η μελέτη περιελάμβανε, επίσης, ερωτήσεις σχετικά με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τις πηγές ειδήσεων, οι ερευνητές μπόρεσαν επίσης να αποκλείσουν την πιθανότητα ότι η επίδραση της κατάθλιψης ήταν αποτέλεσμα λήψης ειδήσεων από διαφορετικά μέρη.
Διαπίστωσαν, επίσης, ότι η επίδραση δεν περιοριζόταν σε άτομα με ιδιαίτερες πολιτικές πεποιθήσεις ή μέλη συγκεκριμένων δημογραφικών ομάδων. Οι ερευνητές σημείωσαν ότι τα ευρήματα παρέχουν ένα επιπλέον κίνητρο για να διασφαλιστεί ότι οι άνθρωποι έχουν πρόσβαση στη θεραπεία για την κατάθλιψη και το άγχος. «Το αποτέλεσμά μας υποδηλώνει ότι, αντιμετωπίζοντας τα εξαιρετικά υψηλά επίπεδα κατάθλιψης σε αυτή τη χώρα κατά τη διάρκεια της COVID, ενδέχεται να μειώσουμε την ευαισθησία των ανθρώπων στην παραπληροφόρηση. Φυσικά, μπορούμε μόνο να δείξουμε μια συσχέτιση, δεν μπορούμε να δείξουμε ότι η κατάθλιψηπροκαλεί την ευαισθησία, αλλά είναι σίγουρα ενδεικτικό ότι μπορεί». Τέλος, η ερευνητική ομάδα τόνισε ότι τα αποτελέσματα σε καμία περίπτωση δεν αποδίδουν την παραπληροφόρηση στα άτομα με κατάθλιψη, αλλά μάλλον υποδηλώνουν ότι η κατάθλιψη μπορεί να κάνει τους ανθρώπους να είναι πιο ευάλωτοι στην πίστη της παραπληροφόρησης.