ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ ΚΑΙ ΠΑΥΣΙΠΟΝΑ
Η εγκυμοσύνη αποτελεί μια ιδιαίτερη περίοδο στη ζωή της γυναίκας λόγω σωματικών αλλαγών αλλά και συναισθηματικής επιβάρυνσης. Η προσμονή του παιδιού καθιστά την κυοφορούσα ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένη, με αίσθημα ευθύνης απέναντι στο έμβρυο, γεγονός που την υποχρεώνει να είναι προσεκτική στον τρόπο ζωής της. Μερικές φορές όμως από τον φόβο της βλαπτικής επίδρασης κάποιων φαρμάκων στο έμβρυο οδηγείται στην υπερβολή και αρνείται να λάβει θεραπεία όταν απαιτείται. Τέτοιες περιπτώσεις είναι τα επώδυνα σύνδρομα, διαφόρου αιτιολογίας, που εμφανίζονται στη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που η έγκυος προτιμά να υποφέρει παρά να λάβει αναλγητικά.
Ο χρόνιος ή δριμύς οξύς πόνος όμως, που δεν αντιμετωπίζεται κατάλληλα, σχετίζεται με την εμφάνιση υπέρτασης, ανησυχίας και κατάθλιψης που δυσχεραίνουν την προοπτική μιας φυσιολογικής εγκυμοσύνης. Επιπλέον, ο φόβος της εγκύου ενισχύεται από την ανησυχία που της προκαλεί η άποψη πως «όσο λιγότερα παυσίπονα λάβει, τόσο το καλύτερο».
Προς αποκατάσταση λοιπόν της παρεξηγημένης αντίληψης περί αναλγητικών και για να προστατευτεί η έγκυος από την παραπληροφόρηση του διαδικτύου, αφού αποτελεί μάστιγα της εποχής, παραθέτονται οι εξής πληροφορίες:
Παρακεταμόλη: Μελέτες που έχουν γίνει σε χιλιάδες εγκύους έχουν οδηγήσει στο συμπέρασμα πως η παρακεταμόλη αποτελεί ασφαλές και αποτελεσματικό παυσίπονο σε όλα τα στάδια της εγκυμοσύνης, εφόσον λαμβάνεται στις συνιστώμενες θεραπευτικές δόσεις. Κάποια πρόσφατη έρευνα, όμως, που δημοσιεύτηκε στο International Journal of Epidemiology αναφέρει ότι η προγεννητική έκθεση στην παρακεταμόλη σχετίζεται άμεσα με συμπτώματα αυτισμού κυρίως στα αγόρια, υπερκινητικότητας και ελλειματικής προσοχής και στα δύο φύλα. Τα αποτελέσματα, βέβαια, αναφέρονται σε καταγραφή συμπτωμάτων και όχι σε τεκμηριωμένη διάγνωση. Επίσης οι γυναίκες που συμμετείχαν στην μελέτη ανέφεραν χρήση παρακεταμόλης χωρίς όμως να θυμούνται τη δοσολογία, τη συνολική ημερήσια δόση και τις περιόδους της εγκυμοσύνης που λάμβαναν τη φαρμακευτική ουσία.
Καφεΐνη: Παυσίπονα παρακεταμόλης με καφεΐνη πρέπει να αποφεύγονται στην διάρκεια της εγκυμοσύνης γιατί ενοχοποιούνται για πρόκληση αποβολών και χαμηλού βάρους γέννησης νεογνών.
Ασπιρίνη: Η δράση της είναι ευεργετική και θεωρείται ασφαλής με βάση πολλές μελέτες. Δεν ενοχοποιείται για εμφάνιση γενετικών ανωμαλιών, αν και υπάρχουν κάποιες μη επιβεβαιωμένες αναφορές για την συμμετοχή της στην εμφάνιση γαστρόσχισης. Συνήθως δεν συνιστάται από πολλούς ιατρούς η χρήση της λόγω του δυνητικού κινδύνου στη λειτουργία των αιμοπεταλίων και στην πρόκληση μητρικής και εμβρυικής αιμορραγίας.
Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη (ΜΣΑΦ): Για τους πολέμιους της χρήσης των ΜΣΑΦ, δυστυχώς οι μελέτες δεν κατάφεραν να αποδείξουν συσχέτιση της λήψης αυτών των φαρμάκων στο πρώτο τρίμηνο της κύησης με την τερατογένεση. Οι μόνες μελέτες που υπάρχουν είναι ορισμένες που αποδεικνύουν ότι η βραχύχρονη χρήση των ΜΣΑΦ στους τελευταίους μήνες της εγκυμοσύνης συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο παραμονής ανοικτού του βοττάλειου πόρου.
Οπιοειδή: Αν και μελέτες αναφέρουν ότι η χρήση των οπιοειδών στην εγκυμοσύνη είναι περιορισμένη, δεν υπάρχουν αφενός συγκριτικές μελέτες και αφετέρου δεν έχουν καταγραφεί μαρτυρίες αυξημένων ποσοστών τερατογενέσεων σε γυναίκες που χρησιμοποίησαν οπιοειδή στην εγκυμοσύνη τους, σε θεραπευτικές δόσεις. Τα ποσοστά εμφάνισης περιγεννητικών προβλημάτων, μετά από χρήση οπιοειδών, δεν συνδέονται αποκλειστικά με τα φάρμακα αλλά πιθανόν να οφείλονται στην συνύπαρξη άλλων ιατρικών προβλημάτων της εγκύου.
Κωδεϊνη: Η χρήση της στο πρώτο τρίμηνο της κύησης δεν σχετίζεται με καρδιολογικά προβλήματα των νεογνών. Απεναντίας, η προωρότητα συνδέεται με την λήψη της στην προχωρημένη εγκυμοσύνη ακόμα και σε ελαττωμένες δόσεις.
Φεντανύλη: Υπάρχουν λίγες πληροφορίες σχετικά με τις επιδράσεις της στο έμβρυο.
Συμπερασματικά, λοιπόν, και με βάση την ανωτέρω δημοσιευμένη μελέτη στο Official Publication of the College of Family Physician of Canada, τα αναλγητικά σε θεραπευτικές δόσεις για την αντιμετώπιση του οξέος και χρόνιου πόνου θεωρούνται ασφαλή για την εγκυμονούσα. Για να ελαττωθεί όμως ο δυνητικός κίνδυνος πρέπει να γίνεται προσεκτική επιλογή των αναλγητικών, ειδικά στο τέλος της εγκυμοσύνης. Η δόση πρέπει να είναι χαμηλή και να συστήνονται με βάση το ιατρικό ιστορικό της εγκύου.